tora co tydzień – reé. cz. 1

czterdziesty siódmy (pwt. 11,26-16,17) fragment tory na kolejny tydzień. z 613 przykazań [nakazów i zakazów] תרי"ג מצוות tarjag micwot, poznaliśmy dotąd 435, a z nich 127 uznaliśmy za aktualne. do przejrzenia pozostało 8 fragmentów, a z nich 3 najbliższe mają razem 170 przykazań, a pozostałe tylko 8, dlatego ze względów objętościowych, kolejne fragmenty będziemy prezentować w częściach. w dzisiejszym fragmencie jest 55 przykazań, z nich w tej części prezentujemy 39, a z tych 2 uznajemy za ważne.

pierwszy przekład tekstu tory pochodzi z tory pardes lauder, a kolejne z:

wujek – biblia wujka, jakub wujek (1599, katolicki).

bt – biblia tysiąclecia, wielu autorów (1965, katolicki)

romaniuk – biblia warszawsko-praska (1997, katolicki)

cylkow – tora, izaak cylkow (1883, żydowski)

śtb – śląskie towarzystwo biblijne, władysław karbowicz, podstawa: cylkow (2012, protestancki)

(przekłady według www.bibliepolskie.pl)

436/127 abéd teabdún et-kol-hamekomót… tachat kol-ec raanán אַבֵּ֣ד תְּ֠אַבְּדוּן אֶֽת־כָּל־הַמְּקֹמ֞וֹת... תַ֖חַת כָּל־עֵ֥ץ רַעֲנָֽן na wszystkich miejscach… pod każdym rozłożystym drzewem… [całowicie zniszczycie ich bożki]

wujek: Wywróćcie wszystkie miejsca… pod każdem drzewem gałęzistem.

bt: zniszczycie doszczętnie wszystkie miejsca… pod każdym drzewem zielonym.

romaniuk: zrównacie z ziemią wszystkie te miejsca… pod wszystkimi zieleniejącymi drzewami.

cylkow i śtb: do szczętu zburzycie wszystkie miejsca… pod każdem drzewem zielonem.

437/127 lo-taasún ken lajhwh eloheichém לֹא־תַעֲשׂ֣וּן כֵּ֔ן לַיהוָ֖ה אֱלֹהֵיכֶֽם nie wykonujcie żadnej [służby świętych oddań] dla boga, waszego boga.

wujek: nie uczynicie tak panu, bogu waszemu.

bt: nie postąpicie tak z panem, bogiem waszym.

romaniuk: nie postąpicie tak jednak z waszym bogiem, jahwe.

cylkow: nie czyńcie podobnych dla wiekuistego, boga waszego;

śtb: nie czyńcie podobnych dla wiekuistego, waszego Boga.

438-453/127 przykazania dotyczące składania ofiar itp.

454, 455/127 et kol-hadawár aszer anochí mecawé etchém otó tiszmerú laasót lo-toséf aláw weló tigrá miménu אֵ֣ת כָּל־הַדָּבָ֗ר אֲשֶׁ֤ר אָֽנֹכִי֙ מְצַוֶּ֣ה אֶתְכֶ֔ם אֹת֥וֹ תִשְׁמְר֖וּ לַעֲשׂ֑וֹת לֹא־תֹסֵ֣ף עָלָ֔יו וְלֹ֥א תִגְרַ֖ע מִמֶּֽנּוּ wszystko, co ja wam nakazuję, starannie wypełniajcie, [tak rzecz, którą uważacie za małą, jak tę, którą uważacie za dużą], nie dodawaj do niej i od niej nie ujmuj.

wujek: co przykazuję tobie, to tylko czyń panu: a nic nie przydawaj ani umniejszaj.

bt: tych wszystkich rzeczy, przeze mnie nakazanych, pilnie będziecie przestrzegać, by je wykonać: niczego nie dodasz i niczego nie ujmiesz.

romaniuk: wszystko, co wam przykazałem, zachowujcie dokładnie i wprowadzajcie w życie, niczego nie dorzucając ani nie odejmując niczego.

cylkow: wszystko to, co ja wam przykazuję, starajcie się spełniać; nie dodawaj do tego, ani odejmuj od tego!

śtb: starajcie się spełniać wszystko, co Ja wam przykazuję; nie dodawaj do tego, ani od tego nie odejmuj.

456/127 lo tiszmá el-diwréj hanawí o el-cholém hachalóm hahú לֹ֣א תִשְׁמַ֗ע אֶל־דִּבְרֵי֙ הַנָּבִ֣יא א֛וֹ אֶל־חוֹלֵ֥ם הַחֲל֖וֹם הַה֑וּא nie posłuchasz słowa tego proroka, alczo człowieka, który miał wizje we śnie.

wujek: nie usłuchasz słów onego proroka albo widosna.

bt: nie usłuchasz słów tego proroka albo wyjaśniacza snów.

romaniuk: to [pamiętaj], żebyś nie słuchał słów takiego proroka albo wróżbity.

cylkow: nie usłuchasz słów proroka takiego, albo snowidza takiego.

śtb: nie usłuchasz słów takiego proroka, albo takiego widzącego we snach.

457-462/127 lo-toawé lo weló tiszmá eláw weló-tachós eineichá aláw weló-tachmól weló-techasé aláw לֹא־תֹאבֶ֣ה ל֔וֹ וְלֹ֥א תִשְׁמַ֖ע אֵלָ֑יו וְלֹא־תָח֤וֹס עֵֽינְךָ֙ עָלָ֔יו וְלֹא־תַחְמֹ֥ל וְלֹֽא־תְכַסֶּ֖ה עָלָֽיו nie ulegaj mu. nie słuchaj go [gdy będzie błagał o darowanie mu życia], nie ulituj się nad nim [gdy jego życie będzie zagrożone] nie miej zmiłowania dla niego [aby naginać prawo na jego korzyść] nie zatajaj dowodów [przemawiających przeciw niemu].

wujek: nie przyzwalaj mu, ani słuchaj, ani mu niech nie przepuszcza oko twoje, żebyś się nad nim zmiłował, i zataił go.

bt: nie usłuchasz go, nie ulegniesz mu, nie spojrzysz na niego z litością, nie będziesz miał miłosierdzia, nie będziesz taił jego przestępstwa.

romaniuk: to [strzeż się], żebyś im nie uległ, żebyś ich nie słuchał. niech twoje oko będzie bez litości dla takich! Nie wolno ci ich oszczędzać ani osłaniać!

cylkow: nie zgodzisz się z nim, ani usłuchasz go; i niechaj nie ulituje się oko twoje nad nim, nie żałuj go, ani ukrywaj go!

śbt: nie zgodzisz się z nim, ani go nie usłuchasz; także niech się nad nim nie ulituje twoje oko, nie żałuj go, ani go nie ukrywaj.

463/128 wedarasztá wechakartá weszaaltá heitéw וְדָרַשְׁתָּ֧ וְחָקַרְתָּ֛ וְשָׁאַלְתָּ֖ הֵיטֵ֑ב przesłuchasz, przebadasz i wypytasz [świadków] dokładnie.

wujek: pytaj się usilnie i z pilnością, dowiedziawszy się prawdy.

bt: przeprowadzisz dochodzenie, zbadasz, spytasz, czy to prawda.

romaniuk: to przeprowadzisz dochodzenie, zbadasz całą sprawę, wypytasz starannie o wszystko.

cylkow: jeżeliś tedy badał, i dochodził, i wywiadywał się dokładnie, a oto prawdą.

śtb: jeśli więc badałeś, dochodziłeś i dowiedziałeś się dokładnie, że oto to jest prawdą.

464-466/128 weét-kol-szlalá tikbóc el-rechowá wesaraftá baész et-haír we-et-kol-szlalá kalil lajhwh elohéicha wehaitá tel olám lo tibané od וְאֶת־כָּל־שְׁלָלָ֗הּ תִּקְבֹּץ֘ אֶל־תּ֣וֹךְ רְחֹבָהּ֒ וְשָׂרַפְתָּ֨ בָאֵ֜שׁ אֶת־הָעִ֤יר וְאֶת־כָּל־שְׁלָלָהּ֙ כָּלִ֔יל לַיהוָ֖ה אֱלֹהֶ֑יךָ וְהָֽיְתָה֙ תֵּ֣ל עוֹלָ֔ם לֹ֥א תִבָּנֶ֖ה עֽוֹד zgromadź cały łup na jego głównym placu i spal miasto ogniem, razem z całym swoim łupem, doszczętnie [prawie jak oddanie] dla boga, twojego boga. niech pozostanie stosem zniszczenia na zawsze, niech nigdy nie będzie odbudowane.

wujek: cokolwiekby téż było sprzętu, zgromadzisz w pośród ulic jego, i z samem miastem zapalisz, tak żebyś wszystko zniszczył Panu, Bogu twemu, i było grobem wiekuistym: nie będzie więcéj budowane.

bt: cały swój łup zgromadzisz na środku placu i spalisz w ogniu - miasto i cały łup jako ofiarę ku czci pana, boga twego. zostanie ono na wieki zwaliskiem, już go nie odbudujesz.

romaniuk: zgromadzisz cały swój łup na środku placu i spalisz w ogniu [jako ofiarę] dla Jahwe, twojego boga, miasto i cały twój łup. zostanie po nim tylko trochę gruzu i nikt już nie będzie mógł tego miasta odbudować.

cylkow: a wszystką zdobycz jego zbierzesz na środek rynku, i spalisz ogniem, - miasto i wszystką zdobycz jego do szczętu - gwoli wiekuistemu, bogu twemu; i pozostanie rumowiskiem wieczném, nie będzie odbudowanem więcej.

śtb: a całą jego zdobycz zbierzesz na środek rynku i spalisz ogniem do szczętu miasto i całą jego zdobycz z uwagi na wiekuistego, twojego boga. I pozostanie wiecznym rumowiskiem, nie będzie więcej odbudowane.

467-468/128 baním atém lajhwh eloheichém lo hitgodedú weló tasimu karchá bein eineichém lamét בָּנִ֣ים אַתֶּ֔ם לַֽיהוָ֖ה אֱלֹהֵיכֶ֑ם לֹ֣א תִתְגֹּדְד֗וּ וְלֹֽא־תָשִׂ֧ימוּ קָרְחָ֛ה בֵּ֥ין עֵינֵיכֶ֖ם לָמֵֽת nie będziecie robić nacieć na sobie ani wygalać miejsca na środku głowy [na znak żałoby] po zmarłym.

wujek: synami bądźcie pana, boga waszego: nie będziecie się rzazać, ani czynić będziecie łysiny nad umarłym.

bt: wy jesteście dziećmi Pana, Boga waszego. Po zmarłym nie będziecie nacinać sobie skóry ani strzyc krótko włosów nad czołem.

romaniuk: jesteście dziećmi jahwe, waszego boga. nie będziecie z powodu jakiegoś zmarłego czynili sobie żadnych nacięć na ciele ani usuwali włosów.

cylkow: dziećmi jesteście wiekuistego, boga waszego: nie czyńcie na sobie nacięć, ani róbcie łysiny nad oczyma waszemi po umarłym!

śtb: jesteście dziećmi wiekuistego, waszego boga; nie czyńcie sobie nacięć, ani nie róbcie sobie nad waszymi oczyma łysiny po umarłym.

469/128 przykazanie dotyczące ofiary.

470/128 kol-cipór tehorá tochélu כָּל־צִפּ֥וֹר טְהֹרָ֖ה תֹּאכֵֽלוּ możecie jeść wszelkie ptactwo rytualnie czyste.

wujek i inni podobnie: wszystkie ptaki czyste jedzcie.

romaniuk: wolno wam jeść mięso z wszystkich ptaków czystych.

471/129 wechol szerec haóf tamé hu lachém lo joachélu וְכֹל֙ שֶׁ֣רֶץ הָע֔וֹף טָמֵ֥א ה֖וּא לָכֶ֑ם לֹ֖א יֵאָכֵֽלוּ każdy skrzydlatyowoc jest dla was skażony. nie jedzcie go.

wujek: i wszelkie, które płaza a skrzydełka ma, nieczyste będzie, i nie będzie jedzono.

bt: każdy owad skrzydlaty jest dla was nieczysty, nie będziecie go spożywać.

romaniuk: za nieczyste będziecie uważać wszystkie owady skrzydlate; nie będziecie ich też spożywać.

cylkow: wszelki téż płaz skrzydlaty nieczystym jest dla was; jadać ich nie należy.

śtb: także wszelki skrzydlaty płaz jest dla was nieczysty; ich jadać nie należy.

472/129 lo tochlú kol-newela lagér aszer-biszaréicha titnéna weachalá o machór lenochrí לֹ֣א תֹאכְל֣וּ כָל־נְ֠בֵלָה לַגֵּ֨ר אֲשֶׁר־בִּשְׁעָרֶ֜יךָ תִּתְּנֶ֣נָּה וַאֲכָלָ֗הּ א֤וֹ מָכֹר֙ לְנָכְרִ֔י

wujek: a cokolwiek zdechliną jest, nie jedzcie z niego: przychodniowi, który jest między bramami twemi, daj żeby jadł, albo mu przedaj.

bt: nie będziecie spożywać żadnej padliny. dasz to do spożycia przybyszowi, który jest w twoich bramach, albo sprzedasz obcemu.

romaniuk: nie wolno wam spożywać żadnej padliny. mięso ze zwierząt, które padły, będziecie przekazywać cudzoziemcom.

cylkow: nie jadajcie żadnej padliny; przychodniowi, który w bramach twoich, oddasz to, jeżeli jeść to będzie, albo sprzedasz cudzoziemcowi.

śtb: nie jadajcie żadnej padliny; oddasz to przychodniowi, który jest w twoich bramach, jeśli będzie to jeść; albo sprzedasz cudzoziemcowi.

473-474/129 przykazania dotyczące ofiar.