twierdzenie 29 – הניקוד וצורת ההגייה של הטקסט המקראי wokalizacja (nikud) i wymowa tekstu biblijnego. rabin מנשה בן פורת menasze ben porat argumentuje, że skoro żydzi po długim czasie rozłąki zebrali się i w taki sam sposób czytali tekst pozbawiony samogłosek, to skąd mogli wiedzieć jak czytać, jeśli nie z tory ustnej. wtóruje mu rabin זמיר כהן zamir kohen.
według tych rabinów - piszą autorzy omawianej tu książki, eitan bar i golan broszi (mit tory ustnej - מיתוס התורה שבעל פה) – od samego początku wiadomo było dzięki torze ustnej, jak czytać pisaną. ale ich twierdzenie nie znajduje poparcia w historii języka i w przeciwieństwie do słów rabinów, właśnie istnieją różnice w różnych wersjach tory. tradycja i wokalizacja babilońska istniała już kilka setek lat, gdy wokalizacja tyberiadzka zaczęła wypierać babilońską. badacz judaizmu, profesor בנימין מזר beniamin mazar uważa, że trudno powiedzieć, kiedy wokalizacja pojawiła się po raz pierwszy. większość uczonych zgadza się, że tyberiada טבריה tweria, była ważnym centrum duchowym i administracyjnym, gdzie między innymi powstał talmud jerozolimski, w którym nie było wokalizacji, która najpewniej musiała powstać później. różne systemy wokalizacji pojawiły się między VI a początkiem VII wieku p.n.e. profesor(ka) rachel elior רחל אליאור wykazała, że gdyby od początku istniała wokalizacja, to przekazywaliby ją z pokolenia na pokolenie już kapłani, a nie rabini, którzy pojawili się później.
(foto: w kolejnych parach połączonych kwadratów: prawy - system tyberiadzki dzisiaj używany. lewy - system babiloński. litera א reprezentuje każdą literę-spółgłoskę, do której dodaje się znak samogłoski).
