kedoszim קְדֹשִׁ֣ים święci (kpł. 19,1 – 20,28) czy ten fragment tory należy wyciąć z całości, oprawić w ramki, chodzić po podwórku i głosić jego prawdę? miłość, szacunek do człowieka, miłosierdzie, uczciwość, zakaz obmowy, zawstydzania, chowania urazy? nie. dlaczego?
przeszkodą jest fakt, że tora przez żydów traktowana jest jako tekst ich własny, skierowany tylko do nich, więc obowiązki moralne, do których wzywa, mają obowiązywać żydów i tylko wobec żydów, zatem jej wyznawcy rozumieją, że mogą nieżydów okradać, okłamywać itp., swojego nie wolno, obcego owszem. to było wyznacznikiem postępowania religijnych żydów przez osiemset lat na wygnaniu wobec polaków? i to się mściło na postępowaniu wielu polaków wobec żydów w czasie zagłady? tora jako część biblii przyjętej przez chrześcijan, skłaniała do miłosierdzia wobec bliźnich, którymi chrześcijanie uznają każdego, i żyda i nie żyda. ale żydów tora odstręczała od chrześcijan i dalej odstręcza. zatem nakaz miłowania i nieoszukiwania, skierowany jest do bliźniego, ale nie do narodów świata, nie do chrześcijan i nie do nikogo, poza samymi żydami. to chyba naprawdę trudno jest być żydem.
na szczęście na świecie istnieją także żydzi nie ultraortodoksyni, niereligijni, a także żydzi chrześcijanie, czy innych wyznań niż judaizm, i oni mogliby tu widzieć tu raczej antygoizm. no, tak już jest i nie ma się co obrażać.
zatem, wracając do tekstu, możemy cieszyć się, że w tym fragmencie tora reguluje wiele kwestii etyczno-moralnych, nawet jeśli tylko w obrębie własnego narodu.
i możemy żałować tych, których własny naród potępia, czy wręcz na śmierć tłucze kamieniami, jak choćby zajmujących się nekromancją, czy szamanizmem (20:27). tak, wiemy, nie słyszeliśmy ostatnio o podobnym przypadku, ale słyszymy i widzimy, jaką zachętą do niechęci wobec obcych jest nauczana i wychwalana tora. a nie powinna być. i rabini winni się tym zająć, a najlepiej wprowadzić jeszcze parę poprawek do tory, skoro i tak już to robią pod ideą tory ustnej, że niby tej powiedzianej mojżeszowi na ucho.
z drugiej strony, każdy kto chce odnieść do siebie wzniosłe wartości propopagowane w tym fragmencie tory, nie powinien zrażać się, że miały dotyczyć tylko żydów i winien to robić bez ociągania bez względu na wyznanie, narodowość, czy aktualną sytuację polityczną w jego państwie. czytaj szerzej - bądź szlachetny.