komentarz do tory (23) – rzeczy boskie ludzki świat

pekudéj פְקוּדֵ֤י rozliczenia (wj. 38,21-40,38) – ostatni fragment księgi wyjścia. jego tytuł wydaje się bardzo znamienny. hebrajczycy zajmują się urządzaniem przybytku zwanego מִשְׁכַּ֣ן miszkan (mieszkanie boga), jego wyposażeniem, a także wykonaniem בִגְדֵי־שְׂרָ֖ד ubrań dla kapłanów i בִּגְדֵ֤י הַקֹּ֙דֶשׁ֙ ubrania dla aharona i napierśnika הַחֹ֛שֶׁן hachoszen z dwunastoma szlachetnymi kamieniami (rubin, topaz, szmaragd, karbunkuł, szafir, jaspis, opal, agat, ametyst, chryzolit, onyks, beryl) po jednym dla każdego z plemion.

jest tu zatem dużo narzędzi, przedmiotów, które dzisiaj nie są nieodzowne, a nawet są całkiem zbędne, by wieść życie przyzwoite i moralne. gdyby złożyć ten fragment tory do archiwum, judaizm mógłby jeszcze bardziej skupić się nad kwestiami żywotnymi i ważnymi dla człowieka, narodu i ludzkości. na przykład, jak wyrwać człowieka ze szponów narodu i oddać go światu bez narodów, który jest wolny od uprzedzeń i podziałów i nie ma w nim kwestii, który naród jest wybrany, a który należy podbić i uczynić służebnym. piszemy ten komentarz w dziesiątym dniu napaści i ludobójstwa narodu rosyjskiego na narodzie ukraińskim, a to tylko jeden z przykładów amoralnego życia ludzkości, czy to w imię boga czy to w imię czegokolwiek.