david h. stern był żydem mesjanistycznym, to znaczy jezus był dla niego oczekiwanym mesjaszem i dlatego nie oczekiwał innego mesjasza, jak żydzi mesjaniczni, którzy jezusa nie uznali. urodził się w los angeles w 1935, zmarł w jerozolimie w 2022, gdzie mieszkał w latach ostatnich.
stern najpierw opublikował swój przekład greckiego tekstu nowego testamentu (1989), a później (1992) ten sam tekst wraz ze swoim angielskim komentarzem do niego. posługujemy się tu czwartym wydaniem (vocatio, 2017) przekładu z angielskiego aleksandry czwojdrak, zatytułowanym: komentarz żydowski do nowego testamentu.
tylko na marginesie dodajmy, że przekład ten używa pojęcia mesjaniczny (oczekujący mesjasza), wszędzie tam gdzie my stosujemy termin mesjanistyczny (doczekał się mesjasza).
korzystamy też ze współczesnego przekładu na hebrajski (www.bible.new).
cykl jezus według sterna rozpoczynamy w niedzielę palmową יום הלולבים jom halulawim, od ewangelii opowiadającej o przybyciu jezusa na osiołku do jerozolimy, zgodnie z bieżącym kalendarzem liturgicznym kościoła rzymskokatolickiego.
skrót z mateusza 21, 1-11: w betfage בֵּית־פַּגֵּי na górze oliwnej הַר הַזֵּיתִים har hazeitim, jezus posłał dwóch uczniów תַּלְמִידִים talmidim do wsi… znajdziecie oślicę אָתוֹן aton i źrebię עַיִר air. przyprowadźcie je do mnie. a stało się to, żeby się spełniło słowo proroka הַנָּבִיא hanawi: powiedzcie córze syjonu לְבַת־צִיּוֹן lebat-cijon: oto król twój przychodzi do ciebie הִנֵּה מַלְכֵּךְ יָבוֹא hine malkech łagodny, siedzący na osiołku i na źrebięciu oślicy עָנִי וְרֺכֵב עַל־חֲמוֹר וְעַל־עַיִר בֶּן־ אָתוֹן ani werochew al-chamor weal-air ben-aton.
uczniowie przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nim swe płaszcze בִּגְדֵיהֶם bigdejhem, a on usiadł na nich. tłum słał swe płaszcze na drodze, a inni obcinali gałązki z drzew עֲנָפִים מִן הָעֵצִים anafim min haecim i wyścielali nimi drogę. tłumy wołały głośno: hosanna הוֹשַׁע־נָא hosza-na synowi dawida! błogosławiony בָּרוּךְ baruch, który przychodzi הַבָּא haba, w imię pańskie! hosanna na wysokościach!
gdy wjechał do jerozolimy, poruszyło się całe miasto, i pytano: kto to jest? מִי הוּא זֶה? mi hu ze? a tłumy odpowiadały: to jest prorok זֶה הַנָּבִיא ze hanawi, jezus יֵשׁוּעַ jeszua z nazaretu מִנָּצְרַת א w galilei בַּגָּלִיל bagalil.
objaśnia david h. stern: bet fage – dom niedojrzałych fig. góra oliwna – z niej jeszua wstąpił do nieba i na nia powróci, podczas drugiego przyjścia. słowa proroka to izajasza 62,11: nadchodzi twoje zbawienie ישע jesza, co brzmi jak jeszua ישוע zbawiciel.
usiadł na nich – nie jasne, czy na szatach, czy na oślicy i źrebięciu. można przypuszczać, że zamiennie, z litości do zwierząt, albo też dla większego upokorzenia samego jezusa. ale stern uważa, że mateusz wiedział, że chodziło o jedno zwierzę.
bible.new
מתי כא א-יא: א כַּאֲשֶׁר הִתְקָרְבוּ1 לִירוּשָׁלַיִם וּבָאוּ אֶל בֵּית־פַּגֵּי, אֶל2 הַר הַזֵּיתִים, שָׁלַח יֵשׁוּעַ שְׁנֵי תַּלְמִידִים ב בְּאָמְרוֹ לָהֶם: "לְכוּ אֶל הַכְּפָר אֲשֶׁר מִמּוּלְכֶם וּמִיָּד תִּמְצְאוּ אָתוֹן קְשׁוּרָה וְאִתָּהּ עַיִר. הַתִּירוּ אוֹתָם וְהָבִיאוּ אֵלַי. ג וְאִם מִישֶׁהוּ יֺאמַר לָכֶם דָּבָר, תֺּאמְרוּ 'הָאָדוֹן1 זָקוּק לָהֶם' וּמִיָּד יִשְׁלַח אוֹתָם." ד כָּל זֶה קָרָה1 כְּדֵי שֶׁיִּתְקַיֵּם דְּבַר הַנָּבִיא: ה 1" אִמְרוּ לְבַת־צִיּוֹן: 2הִנֵּה מַלְכֵּךְ יָבוֹא לָךְ, 3עָנִי וְרֺכֵב עַל־חֲמוֹר 4וְעַל־עַיִר בֶּן־ אָתוֹן." ו הַתַּלְמִידִים הָלְכוּ וְעָשׂוּ כְּמִצְוַת יֵשׁוּעַ. ז הֵם הֵבִיאוּ אֶת הָאָתוֹן וְאֶת הָעַיִר וּלְאַחַר שֶׁשָּׂמוּ עֲלֵיהֶם אֶת בִּגְדֵיהֶם הוּא יָשַׁב עֲלֵיהֶם. ח רַבִּים מִן הֶהָמוֹן1 פָּרְשׂוּ אֶת בִּגְדֵיהֶם עַל הַדֶּרֶךְ וַאֲחֵרִים כָּרְתוּ עֲנָפִים מִן הָעֵצִים וְשָׁטְחוּ אוֹתָם עַל הַדֶּרֶךְ. ט וַהֲמוֹן הָעָם שֶׁהָלְכוּ לְפָנָיו וְאַחֲרָיו קָרְאוּ: "הוֹשַׁע־נָא1 לְבֶן־דָּוִד!2 בָּרוּךְ הַבָּא בְּשֵׁם יהוה ! הוֹשַׁע־נָא בַּמְּרוֹמִים!" י בְּהִכָּנְסוֹ לִירוּשָׁלַיִם הָמְתָה כָּל הָעִיר וְהַכֺּל שָׁאֲלוּ: "מִי הוּא זֶה?" יא הֵשִׁיבוּ הֲמוֹנֵי הָעָם: "זֶה1 הַנָּבִיא יֵשׁוּעַ מִנָּצְרַת אֲשֶׁר בַּגָּלִיל."
