dzisiaj 99. rocznica śmierci josefa chaima brennera. wielki i ważny człowiek i pisarz hebrajski. hebrajska książka chaima beera (חיים באר) גם אהבתם גם שנאתם, w której podtytule są trzy postaci: bialik, brenner, agnon, mówiąca o wzajemnych relacjach między nimi już pokazuje miejsce brennera w literaturze hebrajskiej. o bialiku i agnonie coś polski czytelnik i rynek książki słyszeli. o brennerze? przed wojną owszem, trochę było. brennera głównie przekładał gerszom szofman, ale też bardziej przy stoliku zdrajców, bo szofman był traduttore traditore. poszukiwania w internecie dają słabe efekty. nawet wikipedia polska nie ma o nim hasła. najobszerniej pisze o brennerze hebraistka agnieszka podpora w pracy “święty socjalistycznej palestyny – józef chaim brenner po polsku”. (przekładaniec 2014/29). tak! józef! nie josef :) zawsze narzekam na anglosaskie transkrypcje hebrajskich imion, nazw i nazwisk, a tu nie tylko nie yosef, to nawet nie josef! ale nie przesadzałbym z tym józefem. (osobiście nie lubię jak obcokrajowcy mówią do mnie thomas, bo jestem jednak tomasz, więc uszanowałbym josefa). tekst podpory dość obszerny i ciekawy. główny jego tzw. zrąb, to omówienie tej zdrady przekładowej szofmana wobec opowiadań brennera. a o brennerze naprawdę jest co pisać. zajrzyjcie choćby do jego hebrajskiej biografii pióra anity szapiry (אניטה שפירא) – ברנר סיפור חיים. zatem, po pierwsze dalej czekamy na nowe przekłady wspaniałej twórczości niesłusznie nieobecnego w polsce obok innych hebrajskich pisarzy brennera, ale także na więcej o samym autorze, szlachetnym człowieku, który urodzony w imperium rosyjskim i tam też przeżył swoje (jednak przeżył!), do palestyny przybył w 1909, by zginąć na ziemach mandatu brytyjskiego, jako ofiara arabskich zamieszek w jaffie w1921 roku. za rok okrągła 100. rocznica jego śmierci i być może wciąż nie będzie po polsku ani jego biografii, ani poważniejszych przekładów jego prac, ale wierzę, że do tej pory kilka słów o brennerze i trochę przekładów, jakieś minimum, pojawi się u nas w kafé. wypatrujcie kobyłki u płota :). foto : okładka książki anity szapiry, biografii brennera.
