amos oz o judaszu i jezusie

ukazało się dziewiętnaście tomów powieści i opowiadań amosa oza, w tym trzy wyjątkowe. pierwsza: אותו הים otó hajám, to samo morze (1999, przekład polski tomasz korzeniowski 2002) – powieść poetycka, dzieki której oz chciał być zapamiętany jako pisarz. druga: סיפרו על אהבה וחושך sipúr al ahawá wechószech, opowieść o miłości i mroku (2002, przekład polski leszek kwiatkowski 2005 oraz przekład niepublikowany tomasz korzeniowski 2004) – to powieść zwana autobiograficzną, bo istotnie jest oparta na wątkach życia autora i jemu bliskich, ale opowiadana z punktu widzenia oza, będącego dzieckiem. trzecia: הבשורה על פי יהודה habsorá al pi jehuda, judasz (2014 przekład polski leszek kwiatkowski) – bohaterem jest żyd wyjątkowy, jezus chrystus, postać historyczna, żyd opluwany przez żydów za swego życia, i po śmierci, przez bogobojnych żydów współczesnych, podczas gdy reszta żydowskiej społeczności milczy, pod presją plujących i presją historycznego przekazu, że w imię jezusa naród żydowski cierpiał przez wieki i cierpi nadal na wspomnienie kościoła prześladującego żydów. tytuł hebrajski właściwie brzmi ewangelia według judasza. pewnie trudno byłoby wydawcom w izraelu sprzedać powieść o jezusie, która jezusa nie obraża, więc jest o judaszu. polscy wydawcy z kolei uniknęli tytułu ewangelia według judasza, no i tak judasz został bez ewangelii. o czym jest właściwie tak książka? o historii, o ideałach. powieść zaczyna się, gdy bohater zarzuca pisanie pracy magisterskiej pod tytułem jezus w oczach żydów, a kończy się, gdy trochę błądząc, szukając drogi na dalsze życie, dociera do właśnie budowanego miasteczka, na pustyni, na skraju wielkiego tajemniczego krateru, wielkiej pustej pustynnej przestrzeni niepewnego pochodzenia, przy której stoją nowe bloki z rowerami i wózkami, przywiązanymi łańcuchami do poręczy.