urodziny agnona z domu czaczkes, z buczacza

szmuel josef agnon nie urodził się 8.08.1888, jak sam podawał, lecz 17 lutego 1887 w buczaczu na ukrainie, a zmarł nie w jerozolimie, jak podają, lecz w szpitalu w rechowot, w 1970 roku. rodowego nazwiska czaczkes używał do czasu, gdy w 1908 podpisał opowiadanie „agunot” pseudonimem agnon, który w 1924 przyjął jako nazwisko.

od 1966 roku do dzisiaj, jest jedynym izraelskim laureatem literackiej nagrody nobla oraz ikoną współczesnej literatury hebrajskiej, choć całe jego wykształcenie formalne to sześć lat w chederze. znał język jidysz, niemiecki, hebrajski. jego lektury to religijna literatura żydowska i świecka niemiecka oraz francuska czytana w niemieckich przekładach. zaczął pisać w wieku lat 15, w jidysz. gdy opuszczał buczacz miał lat dwadzieścia i był autorem około 70 utworów w jidysz i po hebrajsku. ostatecznie dorobił się pięciu powieści, setek opowiadań oraz innych dzieł. pisał głównie o świecie żydowskim. obracał się w takich miejscach jak buczacz, lwów, kraków, od 1908 jaffa, newe cedek, jerozolima, od 1912 berlin, lipsk, homburg, od 1924 jerozolima. jego poglądy oraz idee to judaizm. na polski

pierwsze przekłady jego utworów tłumaczono w polsce jeszcze przed drugą wojną światową. po noblu tygodnik powszechny zamieścił fragmenty jego utworów, a jeszcze kilka innych gazet zamieściło notki i opowiadania. po 1989 roku wydawnictwo dolnośląskie (1992) przypomniało go tomikiem kilku opowiadań, w przekładzie michała friedmana. potem, między innymi, opowiadanie „światło tory” opublikował przegląd powszechny (2008/7-8) w przekładzie tomasza korzeniowskiego. w antologii opowiadań izraelskich (powiedział między innymi…, biblioteka tygla kultury, 2009) znalazło się opowiadanie „ido i ejnam w przekładzie renaty jabłońskiej, a w miesięczniku odra (2011/9) fragment powieści „hachnasat kala” w przekładzie tomasza korzeniowskiego. ostatnio nisza (2016) wydała tom opowiadań w przekładzie piotra pazińskiego.