tora na językach (2) noach, cz. 1

noach – imię hebrajskie noego, za którego czasów 6,11 וַתִּשָּׁחֵ֥ת הָאָ֖רֶץ לִפְנֵ֣י הָֽאֱלֹהִ֑ים וַתִּמָּלֵ֥א הָאָ֖רֶץ חָמָֽס wetiszachét haárec lifnej haelohím watimalé haárec chamás. piękne zdanie, ale który przekład pochwalimy? pochwalimy pardes lauder, który dość napsuł polszczyzny, ale tu jest prosty, konkretny i wyrazisty: zepsuł się świat przed bogiem i ziemia napełniła się zbrodnią. owo przed bogiem to, że stały się rzeczy - jak zauważył piela - (zepsucie i bezprawie) które się bogu nie podobały. inni tłumacze mówią o skażeniu i zepsuciu, jak na przykład sandauer, że się popsowała i pełna była nieprawości – tylko że chamás to więcej: przemoc i okrucieństwo, grabież, gwałt i krzywda. 6,14 noe ma zrobić תֵּבָ֑ה tewá, co większość tłumaczy jako korab (także s) albo arkę (także pl), ale piela idzie na prostotę i jasność: skrzynię, choć potem też używa korabia. bóg mówi do noego וְכָֽפַרְתָּ֥... בַּכֹּֽפֶר wekafartá bakófer - wysmołuj smołą, ale nikt nie przełożył tak, tylko my, a (s) tyleż pięknie co archaicznie: wydychtuj (korabia). 7,4 וּמָחִ֗יתִי אֶֽת־כׇּל־הַיְקוּם֙ umachíti et-kol-hajekúm – brawo (s): zgładzę byt wszelki. (pl): wyniszczę wszystko co istnieje. (p): zgładzę z ziemi wszystkie istoty żywe. 7,14 są tu כׇל־הָע֣וֹף... צִפּ֥וֹר כׇּל־כָּנָֽף kol-haóf... cipór kol-kanáf, czyli trzy razy mowa o ptakach. (pl): ptactwo, ptak, co ma skrzydła. (p): z każdego gatunku ptactwa. (s): ptak, latacze i skrzydlacze.