top of page

tora na językach (1) bereszít

tekstyhebrajskie

Zaktualizowano: 9 gru 2021

wśród dziesiątek przekładów na język polski księgi rodzaju בראשית bereszit od czasów królowej zofii, znamy dwa ciekawe przypadki: przekład artura sandauera (1977) i przekład marka pieli (2020 i wydanie drugie 2021), które charakteryzuje bardzo osobisty stosunek do oryginału (cokolwiek to znaczy) i chęć pokazania zamierzchłej historii biblijnej jako współczesnej polskiej przypowieści szanującej zarówno dziedzictwo jak ucho dzisiejszego czytelnika. oba przypadki są bardzo udane i warte zachodu, by je zacytować i porównać, nawet jeśli tylko w pojedynczych, acz ciekawych passusach. dla porównania podajemy również tekst oryginału i przekład wujka (w) albo biblii tysiąclecia (t) albo innych, na przykład przekład królowej zofii (z), albo pardes lauder (pl), który z kolei jest osobnym przypadkiem przekładu (tzw. żydowskiego), wprawdzie nie szanującym języka polskiego, ale najwyższą wagę przykładającym do żydowskiego zrozumienia tekstu, traktowanego jako „instrukcja życia”, zatem priorytetem jest co tekst mówi, a nie jak.

przy stoliku spotykamy się przynajmniej raz na tydzień, prezentując kolejne fragmenty choronologicznie razem z bieżącą lekturą fragmentów (פרשות paraszot) czytanych w synagodze. a ponieważ cykl zaczął się już we wrześniu, to powinniśmy nadrobić zaległość.

fragment 1 (bereszit): 1,2: ziemia była w stanie תֹ֙הוּ֙ וָבֹ֔הוּ tohu wawóhu, dzisiaj nikt dokładnie nie wie, co to było. dla sandauera był męt i zamęt, a u pieli pomieszanie z poplątaniem. wujkowi ziemia zdała się pusta i próżna. 1,4: bóg oddzielił światło od הַחֹֽשֶׁךְ hachoszech, sandauer powtarza za biblią królowej zofii, że od ćmy, a piela i wujek mówią, że od ciemności. 1,14: bóg powiedział niech będą מְאֹרֹת֙ meorót, na co piela, zofia, wujek i pardes mówią światła, a sandauer świecidła. 1,14: kolejne noce i dni wyznaczają מ֣וֹעֲדִ֔ים וּלְיָמִ֖ים וְשָׁנִֽים moadím ulejamím weszaním, co według pieli znaczy pory świąt i upływ dni i lat, a sandauerowi upływają roki, dni i lata. 2,21: bóg wziął jedno z צַּלְעֹתָ֔יו calotaw – wszyscy wiedzą, że – żeber, pardes upiera się i objaśnia, że chodzi o jedną ze – stron. i w to miejsce wstawił בָּשָׂ֖ר basár – wszyscy wiedzą, że – ciało, ale tu z kolei upiera się piela, że – mięso. jako że basar to zarówno ciało ludzie jak i mięso zwierzęce. 2,22: nazwał אִשָּׁ֔ה iszá, bo z אִ֖ישׁ isz powstała. no i tu jest zabawa! każdy bierze co chce. pardes akurat rozsądnie, z nawiasami, jak inne przekłady żydowskie: kobietą [iszá], bo z mężczyzny [isz]. sandauer – mężycą, bo wyjęta mężowi. wujek: mężyną, bo z męża. zofia nawet: żoną, bo z męża. piela, jak kilka innych przekładów: mężatką, bo z męża. biblia tysiąclecia i inni zaś: niewiastą, bo z męża. biblia poznańska: mężową, bo z męża. a wy macie jeszcze jakieś pomysły? 2,25: oboje byli עֲרוּמִּ֔ים arumím - nadzy, ale się nie יִתְבֹּשָֽׁשׁוּ itboszeszú - wstydzili. i tak piela i pardes, ale sandauer jest czujny na polski i staropolszczyznę – sromu nie znali. (dalszy ciąg fragmentu w następnym poście).

32 wyświetlenia0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

tora na językach (13) : szemot

artur sandauer opublikował przekład tylko księgi rodzaju, dlatego rozpoczynając przegląd księgi wyjścia (שמות szemót) obok...

tora na językach (11 i 12) : wajigasz i wajehi

wajigasz - 44,29 וְהֽוֹרַדְתֶּ֧ם אֶת־שֵׂיבָתִ֛י בְּרָעָ֖ה שְׁאֹֽלָה(p) wtrącicie mnie, siwego starca, do grobu (s) siwy mój włos zejdzie...

koheleta 7,14 dobry i zły dzień

dlaczego dzień czasem jest dobry a czasem zły? pytanie godne dobrej dyskusji. księga koheleta odpowiada, tłumacze interpretują. nowa...

Commenti


© hebrajska kafé projekt | hebrajskakafe@gmail.com

Klauzula informacyjna RODO w zakresie przetwarzania danych osobowych

1. Administratorem danych osobowych jest HEBRAJSKA KAFE PROJEKT TOMASZ KORZENIOWSKI z siedzibą we Wrocławiu (54-066), ul. Piwowarska 9/16, NIP 6871333133. Tel. +48798866952. Adres email: hebrajskakafe@gmail.com

2. Przekazane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji usług, obsługi zgłoszeń i udzielania odpowiedzi na zgłoszenia;

3. Kategorie danych osobowych obejmują m.in. imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail, adres, dane dedykowane do procesu/usługi/projektu;

4. Państwa dane osobowe będą przechowywane przez okres istnienia prawnie uzasadnionego interesu administratora, chyba że Pani / Pan wyrazi sprzeciw wobec przetwarzania danych;

5. Państwa dane nie będą przekazywane do państwa trzeciego ani organizacji międzynarodowej;

6. Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;

7. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uznają Państwo, iż przetwarzanie Państwa danych osobowych narusza przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1000) lub przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) z dnia 27 kwietnia 2016 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 119, str. 1);

8. Dane udostępnione przez Panią/Pana nie będą podlegały zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji oraz profilowaniu.

9. Dane pochodzą od osób, których dane dotyczą.

10. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne.

bottom of page