tora co tydzień – matot i masej

czterdziesty drugi (lb. 30,2-32,42) i czterdziesty trzeci (lb. 33,1-36,13) fragment tory na kolejny tydzień. to ostatnie fragmenty księgi liczb. za tydzień przejdziemy do ostatniej księgi tory – dewarim, w której do przejrzenia zostało nam 200 przykazań. z 613 przykazań [nakazów i zakazów] תרי"ג מצוות tarjag micwot, poznaliśmy dotąd 405, a z nich 115 uznaliśmy za aktualne. w dzisiejszych fragmentach jest osiem przykazań, odpowiednio 2 i 6 przykazań. z nich 6 uznajemy za ważne.

pierwszy przekład tekstu tory pochodzi z tory pardes lauder, a kolejne z:

wujek – biblia wujka, jakub wujek (1599, katolicki).

bt – biblia tysiąclecia, wielu autorów (1965, katolicki)

romaniuk – biblia warszawsko-praska (1997, katolicki)

cylkow – tora, izaak cylkow (1883, żydowski)

śtb – śląskie towarzystwo biblijne, władysław karbowicz, podstawa: cylkow (2012, protestancki)

(przekłady według www.bibliepolskie.pl)

406 i 407/116 i 117 isz ki-idór neder lihwh o-hiszbá szwuá leesór isár al-nafszó אִישׁ֩ כִּֽי־יִדֹּ֨ר נֶ֜דֶר לַיהוָ֗ה אֽוֹ־הִשָּׁ֤בַע שְׁבֻעָה֙ לֶאְסֹ֤ר אִסָּר֙ עַל־נַפְשׁ֔וֹ לֹ֥א יַחֵ֖ל דְּבָר֑וֹכְּכָל־הַיֹּצֵ֥א מִפִּ֖יו יַעֲשֶֽׂה gdy mężczyzna złoży przysięgę bogu albo weźmie na siebie ślubowanie zakazując sobie [czegoś, na co Tora zezwala], nie może złamać swojego słowa i musi postępować zgodnie z tym,co wyrzekły jego usta.

wujek: jeźli który mąż ślubi co panu, albo się obowiąże przysięgą nie uczyni wzruszonego słowa swego , ale wszytko, coż ślubi, napełni.

bt: jeśli mężczyzna złoży ślub Panu albo zobowiąże się do czegoś przysięgą, nie może łamać swego słowa, ale winien wypełnić dokładnie to, co wyrzekł swymi ustami.

romaniuk: jeśli jakiś człowiek złoży ślub Bogu i przysięgą sam się zobowiąże do spełnienia jakiegoś czynu, to nie wolno mu złamać takiego słowa. . Musi wykonać wszystko, do czego zobowiązał się własnymi ustami.

cylkow: jeżeliby kto ślubował ślub wiekuistemu, albo złożył przysięgę, związawszy zarzeczeniem duszę swoję, niechaj nie naruszy słowa swojego: podług wszystkiego, co wyszło z ust jego, niechaj spełni.

śbt: jeśli ktoś ślubował ślub wiekuistemu, albo złożył przysięgę i związał obowiązkiem swoją duszę niech nie naruszy swojego słowa; niech spełni według wszystkiego, co wyszło z jego ust.

408/118 caw et-bnéi israél wenatnú lalewím minachalát achuzatám arím... צַו֘ אֶת־בְּנֵ֣י יִשְׂרָאֵל֒ וְנָתְנ֣וּ לַלְוִיִּ֗ם מִֽנַּחֲלַ֛ת אֲחֻזָּתָ֖ם... nakaż synom izraela. niech dadzą lewitom miasta... (które służyć też będą jako schronienie mordercom)

wujek: przykaż synom Izraelowym, aby dali lewitom z osiadłości swych...

bt: rozkaż izraelitom, niech oddadzą lewitom w dziedziczne posiadanie miasta...

romaniuk: powiedz synom Izraela, żeby z części im przydzielonych odstąpili niektóre miasta...

cylkow: rozkaż synom Israela, aby dali Lewitom z dziedzicznej posiadłości swojej miasta

śbt: rozkaż synom Israela, aby dali Lewitom miasta na osiedlenie ze swojej dziedzicznej posiadłości.

409/119 wehajú lachém hearím lemiklát migoél weló jamút harocéach ad-omdó lifnéj haedá lamiszpát וְהָי֨וּ לָכֶ֧ם הֶעָרִ֛ים לְמִקְלָ֖ט מִגֹּאֵ֑ל וְלֹ֤א יָמוּת֙ הָרֹצֵ֔חַ עַד־עָמְד֛וֹ לִפְנֵ֥י הָעֵדָ֖ה לַמִּשְׁפָּֽט miasta będą służyć jako schronienie przed mścicielem, żeby morderca nie umarł, zanim nie stanie na sąd przed zgromadzeniem.

wujek: w którem kiedy będzie zbieg, krewny zabitego nie będzie mógł go zabić, aż stanie przed oblicznością gromady, a sprawa jego sądzona będzie.

bt: miasta te będą dla was schronieniem przed mścicielem krwi, by zabójca nie poniósł śmierci, aż stanie przed sądem społeczności.

romaniuk: w tych miastach będziecie szukać schronienia przed wszelką zemstą krwi, nie zezwalając na to, aby oskarżony o zabójstwo poniósł śmierć, zanim jeszcze zostanie poddany osądowi całego zgromadzenia.

cylkow: a będą wam te miasta schronieniem przed mścicielem, aby nie zginął zabójca, póki nie stanie przed zborem na sąd.

śbt: te miasta będą dla was schronieniem przed mścicielem; aby nie zginął zabójca, póki nie stanie na sąd przed zborem.

410/120 wehicílu haedá et-harocéach mijád goél hadám וְהִצִּ֨ילוּ הָעֵדָ֜ה אֶת־הָרֹצֵ֗חַ מִיַּד֘ גֹּאֵ֣ל הַדָּם֒ zgromadzenie będzie chroniło mordercę przed mścicielem krwi.

wujek: wybawion będzie niewinny z ręki mszczącego się.

bt: społeczność zabezpieczy go przed zemstą mściciela krwi.

romaniuk: zgromadzenie powinno uwolnić zabójcę z rąk mściciela.

cylkow: i ocali zbór zabójcę z ręki mściciela krwi.

śbt: zbór ocali zabójcę z ręki mściciela krwi.

411/120 kol-maké-nefesz lefí edím ircách et-harocéach weéd echád lo-jaané wenéfesz lamút כָּ֨ל־מַכֵּה־נֶ֔פֶשׁ לְפִ֣י עֵדִ֔ים יִרְצַ֖ח אֶת־הָרֹצֵ֑חַ וְעֵ֣ד אֶחָ֔ד לֹא־יַעֲנֶ֥ה בְנֶ֖פֶשׁ לָמֽוּת

wujek: mężobójca za świadkami karan będzie: na świadectwo jednego żaden zdany nie będzie.

bt: jeżeli ktoś popełni zabójstwo, skazuje się go na śmierć na podstawie zeznań świadków; jednak zeznanie jednego świadka nie wystarczy do wydania wyroku śmierci.

romaniuk: Jeśli ktoś dopuści się zabójstwa, to zabójcę można pozbawić życia tylko na podstawie zeznania świadków. jednakże nie wystarcza zeznanie jednego świadka, aby można było skazać kogoś na śmierć.

cylkow: każdego, ktoby zabił człowieka, wedle świadectwa świadków, zabijać należy jako mordercę; wszakże świadek jeden nie będzie mógł świadczyć przeciw osobie, aby ją na śmierć skazano.

śbt: każdego, kto zabił człowieka, według świadectwa świadków należy zabijać jako mordercę; jednak jeden świadek nie będzie mógł świadczyć przeciw osobie, by ją skazano na śmierć.

412/120 weló-tikchú kofer lenéfesz rocéach aszer-hú raszá lamút ki-mót jamút וְלֹא־תִקְח֥וּ כֹ֙פֶר֙ לְנֶ֣פֶשׁ רֹצֵ֔חַ אֲשֶׁר־ה֥וּא רָשָׁ֖ע לָמ֑וּת כִּי־מ֖וֹת יוּמָֽת

wujek: nie weźmiecie okupu od tego, który winien krwie: natychmiast i sam umrze.

bt: nie możecie przyjmować żadnego okupu za życie zabójcy, który winien jest śmierci. musi zostać zabity.

romaniuk: nie wolno wam godzić się na żaden wykup zabójcy, którego przestępstwo zasługuje na karę śmierci. musi ponieść śmierć.

cylkow: nie przyjmiecie téż okupu za duszę mordercy, przestępcy krwiożerczego, bo na śmierć wydany być winien.

śbt: nie przyjmiecie także okupu za duszę mordercy przestępcy krwiożerczego; bowiem winien być wydany na śmierć.

413/121 weló-tikchú kofer lanús el-ir miklató laszúw laszéwet baárec ad-mot hakohén וְלֹא־תִקְח֣וּ כֹ֔פֶר לָנ֖וּס אֶל־עִ֣יר מִקְלָט֑וֹ לָשׁוּב֙ לָשֶׁ֣בֶת בָּאָ֔רֶץ עַד־מ֖וֹת הַכֹּהֵֽן

wujek: wywołani i zbiegowie przed śmiercią kapłana wielkiego żadną miarą do miast swoich wrócić się nie będą mogli.

bt: nie możecie również od tego, który się schronił do miasta ucieczki, przyjmować żadnego okupu w tym celu, by mógł wrócić przed śmiercią arcykapłana i mieszkać w [swojej] ojcowiźnie.

romaniuk: nie wolno wam też przyjmować okupu, w zamian za który ten, kto przebywa w mieście schronienia, mógłby wyjść stamtąd i wrócić do swojego domu jeszcze przed śmiercią najwyższego kapłana.

cylkow: nie przyjmiecie téż okupu na to, aby mógł uciec do miasta schronienia swego, aby mógł wrócić i zamieszkać tam na ziemi do śmierci kapłana.

śbt: nie przyjmujcie także okupu po to, aby mógł uciec do miasta swego schronienia, i by mógł wrócić oraz zamieszkać tam, na ziemi, do śmierci kapłana.