top of page

moral-etyka co tydzień (2) – grzech leży u drzwi

Zaktualizowano: 6 lis 2020

jak w poprzednim cyklu wśród 613 przykazań szukaliśmy tych ważnych dla nas (znaleźliśmy 183, a żyjemy kilka tysięcy lat po ich spisaniu, tak w cyklu rocznym 2020/2021 szukamy kwestii etycznych w torze i poza nią, szukamy moralności i etyki w judaizmie, u jezusa, buddy, u kocker rebego. oprócz biblii i talmudu (traktat pirkej awot), przeglądamy inne teksty z różnych światów.

(tora תורה pięć pierwszych ksiąg biblii. pirkej awot פרקי אבות traktat miszny, dotyczący etyki. jezus ישוע nieuznany w judaizmie mesjasz. budda בודהה hindus, znalazł drogę do szczęścia. kocker rebe קוצקר רבה, menachem mendel morgenstern z kocka, bezkompromisowy chasyd, żądający prawdy.)

tora, fragment (1) bereszit (rdz. 1,1-6,8). adam (אדם) i ewa (chawa חווה) (a raczej człowiek i kobieta) złamali zakaz. dzięki temu grzechowi pierworodnemu, hachét hakadmón החטא הקדמון, ludzie zrozumieli swą nagość וַיֵּ֣דְע֔וּ כִּ֥י עֵירֻמִּ֖ם הֵ֑ם, a ludzkość zaczęła się rozwijać. naszej nagości nie mogą okryć nabywane bogactwa, ale i tak staramy się bogacić i łamiemy kolejne zakazy i nakazy, żyjemy nieetycznie i niemoralnie z różnych powodów, z głupoty, zazdrości i zawiści. 4,8: wajakám kain el-hewel achíw wajahargéhu וַיָּ֥קָם קַ֛יִן אֶל־הֶ֥בֶל אָחִ֖יו וַיַּהַרְגֵֽהוּ.

piela: „kain rzucił się na abla i zabił go”. dlaczego? biblia: haló im-teitíw seet weím ló teitíw lafetach chatát rowéc weeleichá tszukató weatá timszál-bo הֲל֤וֹא אִם־תֵּיטִיב֙ שְׂאֵ֔ת וְאִם֙ לֹ֣א תֵיטִ֔יב לַפֶּ֖תַח חַטָּ֣את רֹבֵ֑ץ וְאֵלֶ֙יךָ֙ תְּשׁ֣וּקָת֔וֹ וְאַתָּ֖ה תִּמְשָׁל־בּֽוֹ. z czternastu przekładów (bibliepolskie.pl) tylko neufeld nie tłumaczy, że jeśli jesteś w porządku, to dobrze, ale jeśli czynisz źle, to u drzwi grzech jest. według piel (zgodnie z neufeldem): „obojętnie, czy składasz ofiarę miłą bogu, czy niemiłą, i tak u twych drzwi leży grzech. on cię pożąda, ale ty masz nad nim mieć władzę”. kain rozzłoszczony, że bóg przyjmuje ofiary abla, a jego nie, zlekceważył uwagę boga.

jezus (mk 7,21-22, wujek): z wnętrzności serca człowieczego wychodzą myśli złe: cudzołóztwa, porubstwa, mężobójstwa, kradziestwa, łakomstwa, złości, zdrada, niewstydy, oko złe, bluźnierstwo, pycha, głupstwo.

budda, ośmioraka ścieżka, 2: kawaná nechoná כוונה נכונה słuszne myślenie (postanowienie) – wykorzenienie żądzy i nieżyczliwości, postanowienie wyrzeczenia się złej woli i odstąpienie od wyrządzania wszelkiej krzywdy).

kocker rebe [menachem mendel morgenstern z kocka]: człowiek został stworzony jako jednostka i takim winien pozostać i musi wciąż walczyć z wewnętrznymi sprzecznościami, nie zadowalać się wewnętrzną równowagą i nie iść utartą drogą (halicha batelem הליכה בתלם jak pług wyorał). musi uwalniać swą wolę od wszelkich uzależnień (michol tlut מכל תלות).

tora, fragment (2) noach 6,9-11,32.

6,13: wajomér elohím lenóach kec kol-basár ba lifanai ki-malá haárec chamás mipnéihem wehíneni maszchitám et-haárec וַיֹּ֨אמֶר אֱלֹהִ֜ים לְנֹ֗חַ קֵ֤ץ כָּל־בָּשָׂר֙ בָּ֣א לְפָנַ֔י כִּֽי־מָלְאָ֥ה הָאָ֛רֶץ חָמָ֖ס מִפְּנֵיהֶ֑ם וְהִנְנִ֥י מַשְׁחִיתָ֖ם אֶת־הָאָֽרֶץ

piela: „[bóg] rzekł do noego: zgładzę wszystkie żywe stworzenia, bo przez nie na świecie szerzy się nieprawość”.

nie wiadomo dlaczego noe spodobał się bogu, ale wybrał go do ratowania ludzkości i zwierząt, a po potopie zawarł przymierze z noem, jego synami i wszystkimi zwierzętami. symbolem przymierza jest tęcza, która ma bogu przypominać o obietnicy, że już nie będzie niszczył świata. warunki przymierza, to między innymi, zakaz jedzenia „mięsa żywego”, to jest odcinanego ze zwierzęcia żywego. w ogóle dopiero po potopie wolno było człowiekowi zabijać i jeść zwierzęta. ten warunek to jedno z siedmiu przykazań synów noego (szewa micwot bnej noach שבע מצוות בני נוח), obowiązujących nieżydów i są one częścią 613 przykazań, obowiązujących żydów.

noe uprawiał rolę (haadamá האדמה) i winnicę (kerem כרם). miał trzech synów: szema (שם), chama (חם) i jafeta (יפת). raz, gdy ojciec się upił, cham zobaczył nagość ojca (erwát awíw ערות אביו) i powiedział o tym braciom, którzy nagość ojca nakryli. noe przeżył dziewięćset pięćdziesiąt lat.

 
 
 

Commenti


© hebrajska kafé projekt | hebrajskakafe@gmail.com

Klauzula informacyjna RODO w zakresie przetwarzania danych osobowych

1. Administratorem danych osobowych jest HEBRAJSKA KAFE PROJEKT TOMASZ KORZENIOWSKI z siedzibą we Wrocławiu (54-066), ul. Piwowarska 9/16, NIP 6871333133. Tel. +48798866952. Adres email: hebrajskakafe@gmail.com

2. Przekazane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji usług, obsługi zgłoszeń i udzielania odpowiedzi na zgłoszenia;

3. Kategorie danych osobowych obejmują m.in. imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail, adres, dane dedykowane do procesu/usługi/projektu;

4. Państwa dane osobowe będą przechowywane przez okres istnienia prawnie uzasadnionego interesu administratora, chyba że Pani / Pan wyrazi sprzeciw wobec przetwarzania danych;

5. Państwa dane nie będą przekazywane do państwa trzeciego ani organizacji międzynarodowej;

6. Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;

7. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uznają Państwo, iż przetwarzanie Państwa danych osobowych narusza przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1000) lub przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) z dnia 27 kwietnia 2016 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 119, str. 1);

8. Dane udostępnione przez Panią/Pana nie będą podlegały zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji oraz profilowaniu.

9. Dane pochodzą od osób, których dane dotyczą.

10. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne.

bottom of page