mit tory ustnej (37) – za dużo tor

twierdzenie 37 (6) איזו תורה שבעל-פה? על בעיית נוסחי המשנה השונים – która tora ustna? o kwestii różnych wersji miszny. rabini twierdzą, że prawa miszny przechodziły z pokolenia na pokolenie, począwszy od mojżesza na synaju, a kończąc na mędrcach talmudu. ale autorzy omawianej tu książki (mit tory ustnej - מיתוס התורה שבעל פה) eitan bar (איתן בר) i golan broszi (גולן ברושי) –– pytają, o którą misznę (to jest torę ustną) im chodzi. wprawdzie wielu sądzi, że istnieje jedna i jedyna tora ustna, ale badania wykazały, że istnieją co najmniej trzy antyczne rękopisy tory ustnej, trzy sprzeczne wielokrotnie ze sobą, różne wersje.

profesor szymon szarwit שמעון שרביט wylicza te dokumenty: 1) rękopis kaufman קאופמן z XI lub XII wieku z włoch. 2) rękopis parma a פארמא א' z XI albo XIII wieku z włoch. 3) rękopis lejden ליידן z XIV wieku z grecji. profesor szarwit wykazuje liczne między nimi różnice w wokalizacji, w ortografii i w znaczeniu. profesor israel cwi feintuch ישראל צבי פיינטוך twierdzi, że farma i kaufman różnią się wielokrotnie. podobnie twierdzi profesor mosze ben aszer משה בן אשר (język, idea i forma). profesor dawid rozental דוד רוזמטל twierdzi, że w ogóle nie można dojść, która wersja jest źródłowa, a która wtórna.

autorzy książki przytaczają jeszcze wiele innych nazwisk i przypadków niezgodności między wersjami owych tor ustnych.

(foto: rękopis parma)