top of page

mit tory ustnej (29) – to dlaczego tory się różnią?

twierdzenie 29 – הניקוד וצורת ההגייה של הטקסט המקראי wokalizacja (nikud) i wymowa tekstu biblijnego. rabin מנשה בן פורת menasze ben porat argumentuje, że skoro żydzi po długim czasie rozłąki zebrali się i w taki sam sposób czytali tekst pozbawiony samogłosek, to skąd mogli wiedzieć jak czytać, jeśli nie z tory ustnej. wtóruje mu rabin זמיר כהן zamir kohen.

według tych rabinów - piszą autorzy omawianej tu książki, eitan bar i golan broszi (mit tory ustnej - מיתוס התורה שבעל פה) – od samego początku wiadomo było dzięki torze ustnej, jak czytać pisaną. ale ich twierdzenie nie znajduje poparcia w historii języka i w przeciwieństwie do słów rabinów, właśnie istnieją różnice w różnych wersjach tory. tradycja i wokalizacja babilońska istniała już kilka setek lat, gdy wokalizacja tyberiadzka zaczęła wypierać babilońską. badacz judaizmu, profesor בנימין מזר beniamin mazar uważa, że trudno powiedzieć, kiedy wokalizacja pojawiła się po raz pierwszy. większość uczonych zgadza się, że tyberiada טבריה tweria, była ważnym centrum duchowym i administracyjnym, gdzie między innymi powstał talmud jerozolimski, w którym nie było wokalizacji, która najpewniej musiała powstać później. różne systemy wokalizacji pojawiły się między VI a początkiem VII wieku p.n.e. profesor(ka) rachel elior רחל אליאור wykazała, że gdyby od początku istniała wokalizacja, to przekazywaliby ją z pokolenia na pokolenie już kapłani, a nie rabini, którzy pojawili się później.

(foto: w kolejnych parach połączonych kwadratów: prawy - system tyberiadzki dzisiaj używany. lewy - system babiloński. litera א reprezentuje każdą literę-spółgłoskę, do której dodaje się znak samogłoski).




Comments


© hebrajska kafé projekt | hebrajskakafe@gmail.com

Klauzula informacyjna RODO w zakresie przetwarzania danych osobowych

1. Administratorem danych osobowych jest HEBRAJSKA KAFE PROJEKT TOMASZ KORZENIOWSKI z siedzibą we Wrocławiu (54-066), ul. Piwowarska 9/16, NIP 6871333133. Tel. +48798866952. Adres email: hebrajskakafe@gmail.com

2. Przekazane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji usług, obsługi zgłoszeń i udzielania odpowiedzi na zgłoszenia;

3. Kategorie danych osobowych obejmują m.in. imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail, adres, dane dedykowane do procesu/usługi/projektu;

4. Państwa dane osobowe będą przechowywane przez okres istnienia prawnie uzasadnionego interesu administratora, chyba że Pani / Pan wyrazi sprzeciw wobec przetwarzania danych;

5. Państwa dane nie będą przekazywane do państwa trzeciego ani organizacji międzynarodowej;

6. Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;

7. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uznają Państwo, iż przetwarzanie Państwa danych osobowych narusza przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1000) lub przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) z dnia 27 kwietnia 2016 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 119, str. 1);

8. Dane udostępnione przez Panią/Pana nie będą podlegały zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji oraz profilowaniu.

9. Dane pochodzą od osób, których dane dotyczą.

10. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne.

bottom of page