twierdzenie 10 – rabin szlomo שבקס uważa, że mojżesz otrzymał tory (pisaną i ustną). rabin josi mizrachi, że napisano dosłownie – oto tory, które bóg przekazał na ręce [!] mojżesza. nie torę, tylko tory, pisaną i ustną.
autorzy książki o micie tory ustnej - eitan bar, golan broszi: mit tory ustnej (איתן בר, גולן בשורי: מיתוס התורה שבעל-פה) – zauważają, że wprawdzie w biblii mowa o torach, ale słowo to zostało wyjęte z kontekstu fragmentu (kapł 26, 46), bo tam powiedziano: oto prawa חוקים i sądy משפטים i pouczenia (tory) תורות, jakie bóg dał izraelczykom na górze synaj, na ręce mojżesza. ale ani słowa tam ile tor bóg przekazał. może pięć, pięćdziesiąt, pięćset? – piszą bar i broszi. poza tym, słowo tory, pojawia się w biblii na długo przed mojżeszem, już w księdze rodzaju בראשית (26,5). czy awraham dysponował torą pisaną? nie. ta zaistniała kilkaset lat później. z kontekstu widać wyraźnie, że owe tory תורות, to pouczenia. mojżesz mówił o wielu pouczeniach, ale żadne z nich nie jest pouczeniem w znaczeniu tory ustnej. dlatego nie można mówić, że słowo w liczbie mnogiej – tory – odnosi się do dwóch tor, pisanej i ustnej,
poza tym, rabini mówią, że żydzi nigdy nie dotrzymywali tory pisanej, a zawsze przestrzegali tory ustnej i dzięki temu bóg nie zgładził świata. a przecież prorok izajasz wiedział (24,5), że żydzi łamali pouczenia, owe tory. jednak świat dalej istnieje. a więc nie o dwie tory idzie, lecz o liczne pouczenia – tory. wciąż nie ma dowodu na istnieje tory ustnej, z której rabini wywodzą prawa i którymi pouczają naród.
(foto: rabin שלמה שבקס. arachim org)
留言