komentarz do tory (13) horror w imię boga

szemót שְׁמוֹת֙ imiona (שמות szemót, wj. 1,1-6,1). potomków jakuba było w egipcie raptem siedemdziesiąt osób, ale tak się między sobą mnożyli (komentator biblii raszi – rabin szlomo icchaki, XI/XII wiek – pisze nawet, że każda kobieta na raz rodziła sześcioro dzieci, ale nie wiemy, czy to cud natury był, czy one tak same z siebie postanowiły). egipcjanie widzą, że 1,9 hebrajczyków jest juz więcej niż ich, boją się, że 1,10 mogą się oni przyłączyć do wrogów egipcjan i uciec z kraju, więc zastanawiają się, co zrobić i i stosują wobec nich 1,11 udręki oraz 1,14 wyniszczającą pracę. mimo to, okazuje się, że żydowskie kobiety dawały radę i rodziły wbrew nakazowi króla egiptu 1,16, który kazał zabijać noworodki męskie. szczęśliwie 1,17 egipskie położne pomagały im przeżyć. pewna dziewczyna 2,9 znalazła dziecko (to był mojżesz) w koszu na rzece, a córka faraona powiedziała jej: wykarm je dla mnie i tym samym ocaliła mojżesza, który z kolei 2,12-2,15 kierowany odruchem zemsty zabił egipcjanina, mordercę hebrajczyka. faraon za to chcezabić mojżesza, ale ten ucieka na pustynię. tutaj po raz pierwszy mojżesz spotyka boga, który obiecuje mu cudzą ziemię, jednak by ją otrzymać trzeba pozabijać jej właścicieli – kananitów, chitytów, emorytów, peryzytów, chiwitów i jewusytów. tora pardes lauder uczy, że ten bóg jest miłosierny i sprawiedliwy, zatem hebrajczycy przygotowują się do ucieczki z egiptu. między innymi kobiety, usprawiedliwiając się nakazem boga 3,22, pożyczają z intencją nie oddania od sąsiadek egipskich srebrne i złote przedmioty, ubrania, biorąc sobie do serca polecenie złupienia, ogołocenia egiptu. jednak faraon 5,2 herbajczyków w egipcie zatrzymuje i zmusza ich 5,9 do ciężkiej pracy. tora przekonuje, że bóg za to zniszczy egipt, bo żydzi to pierworodny syn boga (pardes lauder tłumaczy nawet, że to żydzi to najwspanialszy syn boga) i jeśli faraon go nie wypuści z niewoli, to bóg za to zabije faraonowi jego pierworodnego syna. po drodze z pustyni do egiptu 4,24, anioł posłany od boga, chce zabić mojżesza. ale dlaczego? tora milczy, choć rabini tłumaczą, że to za to, że mojżesz nie obrzezał swego syna. czyli bóg wyznaczył śmierć ojcu za nieobrzezanie dziecka. mojżesz i aharon 5,1 mówią faraonowi, żeby ten wypuścił hebrajczyków, ale faraon dręczy ich jeszcze bardziej i boga się nie boi.

oto lekcja tory na ten tydzień: horror, śmierć, zabijanie, zemsta, grabież, wybicie narodów by posiąść ich ziemie. właśnie taką lekcję wzięli uczniowie hitlera, okradając, zmuszając do wyniszczającej pracy i zabijając żydów. hitler wzoruje się na torze, tworząc ideę lebensraum, życiowej przestrzeni dla swego narodu, i obiecuje niemcom ziemię do zdobycia na wschodzie, gdzie jednak trzeba zabić jej właścicieli. jedyni sprawiedliwi w tej nauce, to egipskie położne, które wbrew nakazom władzy i ponad podziałami narodowymi, pomagały przeżyć nowonarodzonym, nie oczekując zapłaty ani medali sprawiedliwych.