top of page

amichaj, koniec sezonu pomarańczy

Zdjęcie autora: tomasz korzeniowskitomasz korzeniowski

“Koniec sezonu pomarańczy”, to 114 wierszy Amichaja z lat 1940-1980 w wyborze i przekładzie Tomasza Korzeniowskiego. Wprawdzie Amichaj pisze językiem Biblii i świątynnej liturgii, którego nie używano przez ostatnie dwa tysiące lat, ale to język odmieniony, ożywiony na użytek nowoczesnego świata. Amichaj zderza z sacrum dzisiejszą rzeczywistość, w której nie ma już proroków. Poeta wprowadza do świętego języka nowy idiom, mowę ulicy, slang, kolokwialne zwroty i słowa. Poskramiając wysoki styl biblijnej frazy nazywa siebie “prorokiem tego co było”.

Trwając w żydowskiej tradycji — Amichaj Boga nie tylko wielbi, ale i wadzi się z Nim. Wciąga Go w ziemskie, jałowe problemy i ludzkie kłopoty. Opisuje świat wojen (sam walczył w pięciu), świat ludzkich przywar i zalet. W wielu wierszach z ironią i czułością zajmuje się sobą, rodzicami i rodziną. Pisze o współczesnych sobie jakby trwali w rekwizytorni Biblii i judaizmu. Poezja Amichaja jest ściśle związana z losem żydowskim, ale Amichaj to poeta uniwersalny. Z losów Żydów czyni exemplum dziejów człowieka w ogóle.

Amichaj szuka inspiracji w poezji anglosaskiej lat 50., nie zadowalając się nowoczesną poezją hebrajską Altermana i Szlonskiego — brzmiącą jeszcze na początku XX wieku hieratyczną biblijną frazą.

Poeta “Końca sezonu pomarańczy” mówi językiem współczesnego narodu świeckiego, narodu dźwigającego brzemię kultury trwającej cztery tysiące lat. Izraelczycy wielbili i wielbią pamięć zmarłego niedawno poety, ich trubadura i filozofa. I często używają jego słów.

“Byliśmy niezłym wynalazkiem” mawia się w Izraelu o dwojgu rozstających się ludziach, bo Amichaj pisał: “Rozdzielili nas [...] Szkoda. Byliśmy niezłym wynalazkiem // w miłości. Samolot złożony z mężczyzny i kobiety, / skrzydła i w ogóle. / Mało wznosiliśmy się nad ziemię, / mało lataliśmy”.

W niepowtarzalnym świecie “Końca sezonu pomarańczy” kobieta jest piękna “niczym objaśnienia starożytnych ksiąg”, a niebo niebieskie jak żyły na nogach kobiety. U Amichaja możliwe są stwierdzenia: To straszne rozpoznawać zmarłych / po przejściu lawiny, czy po bitwie. / Ale jeszcze gorzej rozpoznawać ich, / kiedy żyją i chodzą.

W Polsce poezję Amichaja zaczęto drukować częściej w latach 90. Zbigniew Herbert złożył mu hołd w jednym z wierszy: “Bo ty jesteś król a ja tylko książę”. Wśród wielu nagród Amichaj nie otrzymał tylko jednej, na którą niewątpliwie zasłużył. Mimo, iż całe lata 90. był poważnym kandydatem, na zawsze już pozostanie w gronie pisarzy, o których mówi się, że to ci, co Nobla nie dostali.

[wielkie litery w tekście świadczą o jego powstaniu przed wprowadzeniem reguły: małe litery dizajn]

21 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

コメント


© hebrajska kafé projekt | hebrajskakafe@gmail.com

Klauzula informacyjna RODO w zakresie przetwarzania danych osobowych

1. Administratorem danych osobowych jest HEBRAJSKA KAFE PROJEKT TOMASZ KORZENIOWSKI z siedzibą we Wrocławiu (54-066), ul. Piwowarska 9/16, NIP 6871333133. Tel. +48798866952. Adres email: hebrajskakafe@gmail.com

2. Przekazane dane osobowe przetwarzane będą w celu realizacji usług, obsługi zgłoszeń i udzielania odpowiedzi na zgłoszenia;

3. Kategorie danych osobowych obejmują m.in. imię i nazwisko, numer telefonu, adres e-mail, adres, dane dedykowane do procesu/usługi/projektu;

4. Państwa dane osobowe będą przechowywane przez okres istnienia prawnie uzasadnionego interesu administratora, chyba że Pani / Pan wyrazi sprzeciw wobec przetwarzania danych;

5. Państwa dane nie będą przekazywane do państwa trzeciego ani organizacji międzynarodowej;

6. Posiadają Państwo prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;

7. Mają Państwo prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, którym jest Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, gdy uznają Państwo, iż przetwarzanie Państwa danych osobowych narusza przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1000) lub przepisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) z dnia 27 kwietnia 2016 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 119, str. 1);

8. Dane udostępnione przez Panią/Pana nie będą podlegały zautomatyzowanemu podejmowaniu decyzji oraz profilowaniu.

9. Dane pochodzą od osób, których dane dotyczą.

10. Podanie przez Państwa danych osobowych jest dobrowolne.

bottom of page